Os cabaqueiros

“Taxicar cabacas e toupos a ghoucha” é dicir, facer tella e ladrillo a man, era o oficio dos telleiros, coñecidos na zona do Salnés e do Baixo Miño co nome de cabaqueiros por traballar a cabaca (tella) na cabaqueira (telleira). Os que o exercían debían abandonar as súas casas durante cinco ou seis meses, coincidindo co verán, para desenvolver o seu labor por todo o territorio español, normalmente en Castela. Un traballo laborioso que se vía recompensado cando no día das Festas da Pilarica os “cabaqueiros” xa volveran a casa e celebraban esta efeméride en compañía das súas familias. É por iso que cada 12 de outubro o municipio rosaleiro rende homenaxe a este oficio aínda gravado na memoria da veciñanza.

Os cabaqueiros empregaban unha xerga para comunicárense entre eles. Falamos de xerga seguindo a propia definición da Real Academia Galega como: lingua particular dun grupo social concreto, en especial a dos membros de certos oficios ou profesións. Os cabaqueiros empregábano con relativa asiduidade, e segundo a teoría máis estendida, facíano para non ser entendidos nos lugares aos que se desprazaban para desenvolver o seu oficio durante a tempada de traballo. Este idioma que nun principio se circunscribía a un oficio, era unicamente coñecido e practicado polos baixomiñotos, especialmente os da vila do Rosal e A Guarda. O idioma non se cinguía unicamente a unha terminoloxía relacionada co traballo, senón que o seu vocabulario e contexto de aplicación era extensivo a todos os ámbitos.