Os clamores

O clamor, chamor ou cramor é unha práctica relixiosa colectiva que se desenvolveu en Portugal dende a antigüidade, principalmente nas zonas rurais do norte do país, como resposta a calamidades naturais como secas, inundacións ou pragas que afectaron á agricultura e á subsistencia das comunidades. Esta práctica consistía nunha súplica e penitencia feitas en voz alta e insistentemente repetidas mentres se percorria un traxecto predeterminado, normalmente dende un punto escollido ata un lugar alto onde había un mosteiro, igrexa, capela ou simple cruz.

O ritual do clamor consistía en camiñar pausadamente mentres se recitaban oracións en voz alta, moitas veces acompañadas do son de campás e tambores. Este camiño simbolizaba a xornada espiritual dos participantes, desde a súa vida cotiá ata a elevación espiritual cara a Deus. Esta camiñada colectiva tamén evocaba simbolicamente a viaxe dos hebreos polo deserto, o camiño de Cristo dende a Cruz á Resurrección e o camiño dos homes polas penurias da vida ata o Alén.

A maioria dos clamores remataban cunha misa e un sermón, onde o cura dirixía palabras de esperanza e consolo á comunidade, ademais de agradecer a Deus pola choiva, a fin da praga ou a recuperación das colleitas. A práctica do clamor estaba profundamente enraizada na fe popular, que cría que só unha divindade superior podía calmar as forzas da natureza e cambiar as condicións atmosféricas para atender ás necesidades dos homes.

Ao longo dos séculos, a práctica do clamor converteuse nunha importante tradición cultural en Portugal, que foi rexistrada en manuscritos setecentistas e documentada en relatos históricos. Hai rexistros de clamores que ocorreron desde os séculos XVI e XVII ata finais do século XIX en diversas rexións do país. O exemplo máis coñecido e duradoiro é o clamor de Santo Isidoro, que ocorreu en varias aldeas dos termos de Viana do Castelo e Caminha durante máis de 400 anos, entre o século XVI e 1969.